Het is druk op het vliegveld van Singapore. Overal lopen mensen kriskras door elkaar. Ik sta stil, en kijk om heen op zoek naar de uitgang. Vanuit mijn ooghoek zie ik een man recht op me aflopen.

Zijn gezicht is verscholen achter een scherm groter dan zijn hoofd. Hij komt dichterbij. Tien meter. Vijf meter. Ik kijk naar de man, maar de man staart onafgebroken in zijn gigantische tablet. Twee meter. Hij gaat mij niet zien, denk ik nog, vlak voordat hij tegen me aanloopt en vol met zijn voorhoofd tegen zijn scherm klapt. Geschrokken kijkt hij op, mompelt een verward sorry, en loopt in dezelfde rechte lijn door. Achter het scherm aan...

Schermen met technologie

Al zo lang ik me kan herinneren, heb ik een haat-liefde verhouding met technologie. Of eigenlijk met schermen. Natuurlijk is het fijn om foto's te maken van een nieuwe plek of een mooi moment. Maar kun je ook genieten van die zonsondergang zonder het met een filter te delen op Instagram? Laptops, Netflix en Spotify zijn top, en zonder internet kan ik deze blog niet delen. Maar hoe kan je creatief zijn als je iPhone elke minuut een nieuwe melding wil pushen? En hoe geweldig technologie ons verbindt als we op afstand zijn, creëert diezelfde technologie juist afstand als we bij elkaar zijn.

Netflix (misschien ironisch) lanceerde vorige maand de documentaire "The Social Dilemma". Het legt bloot wat je eigenlijk al weet: het goede van technologie, heeft een keerzijde, en het is tijd om die keerzijde te herkennen en te begrijpen.

"Toen we de 'Like button' bedachten, was onze motivatie: kunnen we meer positiviteit en liefde brengen in de wereld?" zegt Justin Rosenstein, een van de bedenkers van de beroemde Facebook knop. "Het idee dat tieners vandaag de dag in een depressie raken omdat ze niet genoeg likes krijgen, of dat het zou leiden tot politieke polarisatie was totaal niet op onze radar."

Tristan Harris, een voormalig werknemer van Google die ook een centrale rol heeft in de docu, legt in Cal Newport's boek 'digital minimalism' uit: "Er wordt altijd gezegd dat technologie neutraal is. En dat het aan ons is hoe we het gebruiken. Dit is gewoon niet waar. [De uitvinders] willen dat je [de platformen] op specifieke manieren en zo lang als mogelijk gebruikt. Want dat is hoe ze geld verdienen, met jouw aandacht."

"Dit ding is een gokkast," vervolgt Harris als hij zijn telefoon laat zien. "Elke keer als ik op mijn telefoon kijk, speel ik op die gokkast om te zien wat ik heb gewonnen. We kunnen als mens die variable beloningen niet weerstaan. Er is een heel boek vol met dit soort manipulatieve technieken die worden gebruikt door technologie bedrijven zodat je maar zoveel mogelijk tijd met hun product doorbrengt."

Afleiding genoeg, of teveel eigenlijk

Toen ik jaren geleden stopte met e-mail, was dat vooral omdat het mijn dagen reactief maakte. Ik kon niet op tegen de verleiding om 's ochtends te kijken of iemand nog iets van me wilde. Ook al ging dit ten koste van mijn eigen ideeën, creativiteit en humeur.

In de jaren daarna verwijderde ik mijn accounts op Facebook en Twitter, en denk ik nu sterk aan het verwijderen van mijn Instagram (waar ik al 10 maanden niets heb geplaatst, dus waarom doe ik het niet gewoon!?). Ik mis ongetwijfeld af en toe iets leuks, maar dat is het gevolg van mijn keuze. Een compromis wat ik graag, maar vaak met moeite, maak, en de reden waardoor ik vanochtend kon na denken om deze blog te schrijven.

Toch is er ondanks mijn afwezigheid op de sociale platformen, nog steeds afleiding genoeg. Of te veel, eigenlijk. WhatsApp, Youtube, alle video calls en samenwerkingstools, het nieuws en het aantal Corona besmettingen. Met als gevolg dat ik nog veel van mijn tijd in allerlei verschillende schermen zit te staren, en af en toe tegen mezelf aanloop. Net zoals die man op het vliegveld.

Door mijn haat-liefde verhouding met technologie worstel ik regelmatig met de vraag: hoe zorg ik dat ik technologie gebruik, in plaats van dat het mij gebruikt? Zodat het ondersteunt wat ik belangrijk vind, zoals creativiteit, in contact blijven met vrienden in het buitenland, aandacht voor mensen en wat er om me heen gebeurt, zonder dat ik geen moment zonder afleiding kan. En omdat de technologie continu verandert, verandert mijn relatie met technologie.

Ik zie en hoor veel mensen in mijn omgeving worstelen met technologie, hun telefoon en het altijd maar 'aan-staan'. Helemaal nu thuiswerken de norm is en veel van ons contact via schermen gaat. Je voelt misschien dat ik hier iets mee wil. En eerst wist ik niet zo goed wat. Tot ik mezelf vroeg: wat als het makkelijk is?

Experiment: 21 dagen minder schermtijd

Vandaar dat ik de komende periode een experiment aan ga: 21 dagen minder schermtijd. Niet om zo min mogelijk op mijn scherm te kijken, maar juist op momenten waar ik dat normaal zonder na te denken doe, mijn telefoon links laten liggen. Op die manier ben ik benieuwd of ik mijn telefoon voor langere periodes met rust kan laten, en mijn gewoontes kan aanpassen, om meer ruimte en rust te maken voor de creatieve delen van mijn werk. En als ik wel met mijn berichten bezig ben, ik dat met mijn volle aandacht doe.

Kortom, 21 dagen geen telefoon:
- tot een uur nadat ik wakker ben
- een uur voordat ik ga slapen
- tijdens eten (maaltijden & snacks)
- op het toilet (ik weet het, gênant, maar jij doet het vast ook..)

Dit experiment gaat zeker niet alles oplossen, maar is een eerste stap. Wat dit doet, en waar het toe gaat leiden? Ik heb geen idee. Misschien werkt het wel voor geen meter. Het doel van een experiment is niet om te bewijzen dat iets werkt, maar te ontdekken wat werkt. En dat ga ik de komende 21 dagen doen.

###

Ps; als je dit nu leest, heb ik de 21 dagen vol gemaakt. Het heeft onverwacht tot best wat aanpassingen geleid, waar ik heel enthousiast over ben. Je leest ze hier. Als je een update wil wanneer ik iets schrijf, kan dat via LinkedIn (een zakelijk platform waarvan het me minder stoort dat ze iets verdienen aan je aandacht) en e-mail (waar je jezelf hier onder voor kunt aan- en afmelden dus de regie bij jou ligt en niet een algoritme). Tot de volgende!